Werken met een gerechtstolk: hoe creëer je de voorwaarden voor kwaliteitsvol tolkwerk?

Schakel om te beginnen geen ad-hoctolken maar professionele tolken in. Professionele tolken zijn opgeleid om te tolken. Ad-hoctolken (vrienden, buren, familieleden, toevallige voorbijgangers en/of medewerkers) zijn niet opgeleid om te tolken. Bovendien heb je geen zicht op hun achtergrond, op hun eventuele relatie met de persoon waarmee gesproken moet worden, op hun naleven van de deontologische code, op hun talenkennis, laat staan op hun tolkvaardigheden.

Twee talen spreken is niet hetzelfde als kunnen tolken: professionele tolken spreken twee talen én hebben een tolkopleiding gevolgd. Dat is de baseline voor kwaliteitsvol tolkwerk.

In hun presentatie geven Heidi Salaets en Katalin Balogh praktische tips en adviezen aan iedereen die wil weten hoe je met een gerechtstolk werkt. Op concrete vragen geven ze concrete antwoorden die het verschil kunnen maken tussen betrouwbaar tolkwerk en risicovol amateurisme.

Vragen die in hun presentatie aan bod komen, zijn bijvoorbeeld:
• Hoe maak je afspraken over de verhoormethodiek en de tolkvorm: consecutief of simultaan?
• Wat doe je als de verhoorde een opmerking maakt over de vertaalkwaliteit van de tolk tijdens het verhoor?
• Mag je de tolk vragen even alleen te blijven met de verhoorde?
• Mag de tolk voor de vertrouwelijke consultatie met de advocaat dezelfde zijn als voor het verhoor?
• Wat als er een opvallend verschil in lengte is tussen het antwoord van de verhoorde en de vertolking?
• Wat als de tolk een bepaald woord niet meteen kan vertalen?
• Is de briefing aan de tolk over het proces iets voor de griffier of voor de advocaat?
• Hoe kun je het werk van de tolk vergemakkelijken?
• Kun je de mening van de tolk vragen over de verhoorde persoon?
• Is de kwaliteit van de gerechtstolk meetbaar?
• En last but not least, kun je een tolk volledig vertrouwen?

Heidi Salaets en Katalin Balogh zijn samen met Dirk Rombouts de auteurs van het boek ‘Gerechtstolken’ dat in 2014 bij LannooCampus (Leuven) verscheen en in 2015 een Language Industry Award (LIA) won.
‘Gerechtstolken’ is een compleet handboek om efficiënt te werken met een gerechtstolk. Het is geschreven op maat van de magistraat, de advocaat, de politie-inspecteur, de onderzoeksrechter, de procureur … kortom op maat van alle actoren van het gerechtelijke apparaat.

Heidi Salaets is voorzitter van de onderzoeksgroep tolkwetenschap aan de KU Leuven campus Antwerpen.
Katalin Balogh is coördinator van de opleiding van gerechtsvertalers en -tolken aan de KU Leuven campus Antwerpen. Zij werkt ook als gerechtstolk.

Deze presentatie is in het Nederlands.